Ból jest możliwą do uniknięcia przyczyną cierpienia chorych dzieci. Można ją złagodzić za pomocą leków i innych środków pielęgnacyjnych. Ból jest nieprzyjemnym doznaniem, które pojawia się, gdy coś uszkodzi jakąś część ciała lub gdy dojdzie do bezpośredniego uszkodzenia nerwu. Kiedy zakończenia nerwowe w uszkodzonym obszarze są aktywowane, mózg otrzymuje informacje o tym, co się dzieje i powoduje odczuwanie bólu.
Czy istnieje tylko jeden rodzaj bólu?
Istnieje kilka rodzajów bólu. Najczęstszą z nich jest ból spowodowany pobudzeniem receptorów bólowych w różnych częściach ciała (ból nocyceptywny). Czasami ból może wynikać z ucisku lub zapalenia nerwu (ból neuropatyczny).
Czy można mieć więcej niż jeden ból w tym samym czasie?
Jeśli u dziecka występuje deformacja kręgosłupa w dolnej części pleców, może ono odczuwać bezpośredni ból uciskowy (neuropatyczny) pochodzący z jednego z korzeni nerwowych wychodzących spomiędzy kręgów. W tym samym czasie może wystąpić ból ucha lub brzucha albo ból kości spowodowany złamaniem (nocyceptywny). W przypadku niektórych nowotworów, gdy dotkniętych jest kilka różnych części ciała, dzieci mogą odczuwać kilka rodzajów bólu w tym samym czasie.
Skąd wiadomo, jak bardzo dziecko cierpi?
Zależy to od ich wieku, etapu rozwoju i zdolności komunikacyjnych. Kiedy dziecko potrafi się wypowiedzieć, najlepiej zapytać je, gdzie je boli i jak bardzo. Aby dowiedzieć się, jak bardzo boli, można użyć skali liczb, kolorów, słów (nic, trochę, dużo, bardzo, nie mogę wytrzymać) lub twarzy (z różnymi grymasami), wyjaśniając dziecku, która część skali odpowiada określonemu stopniowi bólu. U dzieci, które ze względu na wiek, poziom rozwoju lub niepełnosprawność nie mogą wyrazić siebie, wyrazem bólu może być płacz, niemożność zaśnięcia, niepokój, dziwna postawa niektórych części ciała, odmowa dotykania (np. przy zmianie pieluszki), bezruch lub widoczny smutek. Ponadto można sprawdzić, czy stan dziecka poprawia się po podaniu leków przeciwbólowych.
Jak koi się ból?
Idealnym sposobem leczenia jest usunięcie przyczyny. Na przykład operacja zapalenia wyrostka robaczkowego eliminuje ból występujący w tej sytuacji. Po drugie, leczenie mechanizmów przenoszenia bólu lub okoliczności, które go nasilają, takich jak np. skurcz mięśni. Po trzecie, leczenie bólu za pomocą leków przeciwbólowych. W zależności od natężenia bólu, WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) proponuje „drabinę analgetyczną”, w której stosuje się coraz silniejsze leki: paracetamol, ibuprofen, kodeinę, tramadol lub morfinę. W przypadku silnego bólu lekarz może przepisać morfinę. Morfina jest lekiem, z którym wiąże się wiele doświadczeń. Odpowiednie stosowanie leków przeciwbólowych może pozwolić dziecku na zwiększenie aktywności, nawet w przypadku skomplikowanej choroby, takiej jak nowotwór.
U dzieci z chorobami, w których występują duże skurcze mięśni, stosowanie leków zwiotczających mięśnie jest niezbędne, aby leki przeciwbólowe osiągnęły pożądany efekt. W przypadku wystąpienia bólu prawidłowe leczenie polega na podawaniu leków według ustalonego schematu, „żeby nie bolało”, oraz na podawaniu większej ilości tego samego lub innego leku „na wszelki wypadek, gdyby bolało”.
Ból i cierpienie.
Ból nie jest jedynym źródłem cierpienia chorych dzieci. Oddzielenie od rodziców, nieobecność w domu, brak informacji lub wyjaśnień dotyczących czynności, które mają być wykonane, strach przed nieznanym — to czynniki, które jeśli zostaną uwzględnione przez specjalistów, mogą pomóc w zapobieganiu cierpieniu i kontrolowaniu bólu. W zapobieganiu i leczeniu bólu nie wolno zapominać o tak zwanych środkach niefarmakologicznych. Ponadto dzieci, ze względu na swoją wyobraźnię i fantazję, bardzo dobrze reagują na techniki odwracania uwagi i relaksacji.